Verslag 4 maart 2024

Locatie: Het Spant Ameide

Aanwezig:

• Voorzitter: Roelof Westerhof
• Werkgroep Landbouw: 19 leden
• Provincie Utrecht:
  • Anja de Wit (gebiedscoördinator)
  • Roelof Wijma (projectleider & netwerkcoördinator landbouw)
  • Floris Leijdekkers (coördinator Beleid en Uitvoering Gebiedsgerichte aanpak)
  • Erik van Wijk (Projectleider Rijksregeling Samenwerken, extensiveren, veenweide)
• Gemeente Vijfheerenlanden:
  • Govert-Jan Versluis (strategisch adviseur landelijk gebied)
  • Ton van Maanen (wethouder)
  • Sjors Fröhlich (burgemeester)

Opening, welkom, vaststellen agenda, verslag 6 november 2023

Roelof heet iedereen van harte welkom en licht de agenda toe. De agenda is akkoord.

Verslag vorige bijeenkomst (18 december 2023)

Er zijn nog steeds zorgen rondom juiste typering van de ondergrond. Hoe zorgen we ervoor dat Vijfheerenlanden niet ten onrechte als VEENweidegebied wordt bestempeld inclusief de opgaven die aan een veengebied worden toegekend? Roelof Westerhof geeft in dat in het kader van het Nationaal onderzoeksprogramma Broeigaskasgassen Veenweiden een methodiek is ontwikkeld die de uitstoot van broeikasgassen uit verschillende veenbodems berekend. Deze methodiek heet Soomers (Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikassen Veenweiden (Deze link gaat naar een externe website)) en houdt rekening met de verschillende kleidiktes op veen en kleigehaltes in veen. Ook is er in april een WOt-Rapport opgeleverd door Wageningen University & Research. Dit betreft een actualisatie van de bodemkaart in de gemeente Vijfheerenlanden (Deze link gaat naar een externe website) (en een bodemkaart (Deze link gaat naar een externe website)).

Openstaande vraag: Klopt het dat het eigen risico van ganzenvraat van 5% naar 20% is gegaan? Anja geeft aan dat dit klopt en dat dit samen gaat met ruimere mogelijkheden die er nu zijn om schade van de ganzenpopulatie terug te dringen. Het nieuwe beleid gaat in januari 2025 in.

In de vorige vergadering is door de werkgroep aangegeven dat gemeente en provincie bij voorkeur een en dezelfde aanspreekpunt hebben. De provincie en gemeente hebben hierover gesprekken met elkaar gevoerd. De uitkomst van deze gesprekken is dat dit toch twee verschillende personen worden: de gemeente stelt een contactfunctionaris aan en de provincie werkt met eigen relatiebeheerders. De provincie wil namelijk een standaardwerkwijze die in de hele provincie toepasbaar is. Als overheden zorgen we ervoor dat beide functionarissen nauw met elkaar samenwerken en elkaar goed informeren.

Aangegeven is dat in de provincie Gelderland realtime-metingen worden gedaan om het effect van stikstofreducerende maatregelen te kunnen kwantificeren. Dit lijkt in Utrecht ook plaats te vinden. Het verzoek is om dit in een volgende vergadering terug te koppelen en/of we hier vanuit Vijfheerenlanden aan mee kunnen doen (actie provincie).

Mededelingen

Berichten in de media

• Uitbreiding van 15,5 hectare in de Achthovense Uiterwaarden: deze percelen zijn via een grondruil toegenomen aan het Zuid-Hollands Landschap. Het betreffen percelen die volledig binnen het Natura2000-gebied vallen. De vraag is hoe dit kan i.r.t. het Didam-arrest. (actie provincie)
• Zouweboezem één van de drie natuurgebieden in Nederland waar het redelijk goed mee gaat: dit is enerzijds goed nieuws, anderzijds blijft de vraag wat we hiermee bereiken? Leidt dit ook tot een aangepaste normering in Aerius en heeft dit gevolgen voor de vergunningverlening? Hier wordt een volgende keer op teruggekomen (actie provincie).
• Brief Kleine Landschapselementen (KLE): er is veel ongenoegen over de brief van de provincie. Dit schaadt het vertrouwen wederom. De oproep vanuit de werkgroep is om samen te werken vanuit vertrouwen en niet eenzijdig en onverwachts met maatregelen/beperkingen te komen. De provincie geeft aan enorm te betreuren hoe dit is gegaan. De oproep vanuit de werkgroep is om juist KLE te beschermen door dit niet als onkostenvergoeding, maar juist als verdienmodel op te nemen.

De werkgroep geeft aan dat ze het op prijs stellen dat dergelijke berichten aan de werkgroep worden toegestuurd.

Goedkeuring Tweede kamer LNV-begroting Toekomstbestendig Landelijk Gebied

De provincie Utrecht heeft in juli 2023 in het kader van het UPLG een zestal maatregelen pakketten ingediend bij het Rijk. Op basis hiervan komt er circa 284 miljoen beschikbaar voor de transitie van het landelijk gebied binnen de Provincie Utrecht. Deze pakketten worden de komende maanden verder uitgewerkt en dienen in april opnieuw aangeboden te worden aan het Rijk zodat er rondom de zomer daadwerkelijk budgetten vrij komen om maatregelen met elkaar uit te gaan voeren.

Terugblik boerenprotest bij Meerkerk van 5 februari 2024 (in bijzijn van Sjors Fröhlich)

De burgemeester spreekt zijn dank en waardering aan de werkgroep uit. De samenwerking in de regio met de agrariërs staat goed aangeschreven. Complimenten! We wachten met elkaar op meer duidelijkheid uit Den Haag. Verder doet hij oproep om vooral met elkaar het open gesprek gaande te houden. Ook geeft hij aan dat het demonstratierecht een zeer belangrijk recht is waar hij zich altijd voor zal blijven inzetten. De voorwaarde is dat er geen gevaarlijke situaties mogen ontstaan.

Terugkoppeling bijeenkomst provinciale landbouwvisie

Provincie Utrecht werkt in 2024 aan de herziening van de landbouwvisie uit 2018. De provincie vindt het belangrijk om een toekomstperspectief te schetsen voor de landbouw en het voedselsysteem. In twee workshops wordt toegewerkt naar een visie landbouw en voedsel voor het jaar 2050. In februari was de workshop trendverkenning toekomst landbouw & voedsel tot 2050. Op 18 april 2024 april volgt een tweede workshop. Vanuit gemeente Vijfheerenlanden neemt Govert-Jan deel aan deze workshops. Er is nog ruimte om iemand uit de werkgroep af te vaardigen. Wanneer iemand hiervoor belangstelling heeft, kan hij met Govert-Jan hierover contact opnemen (actie).

Vergunningentraject (Floris Leijdekkers)

Floris is coördinator bij provincie Utrecht van het team waarbij onder andere het Veehouderijregister is belegd. Hij geeft aan dat op dit moment voor Vijfheerenlanden de milieuvergunningen in het register zijn opgenomen. De natuurvergunningen vergen helaas meer tijd dan verwacht. Hij kan op dit moment geen harde toezegging doen wanneer dit gereed is. In principe is dit allemaal openbare informatie. Ze gaan het register zelf eerst ontsluiten op geaggregeerd niveau. De volgende fase is om oplossingsrichtingen te toetsen. Afgesproken is dit spoor zo mogelijk parallel te laten lopen (actie provincie/gemeente). Daarnaast is de provincie aan het onderzoeken om ‘om onder de radar’ tot maatwerk-oplossingen te komen. In dit kader is het interessant om te bekijken wat er op dit gebied speelt in gemeente Montfoort (actie Govert-Jan en Ton).

De Raad van State heeft in het kader van een casus bij de Oostelijke Langstraat (Deze link gaat naar een externe website) een uitspraak gedaan met betrekking tot extern salderen dat dan ook het additionaliteitsbeginsel van toepassing is. Hier wordt op teruggekomen (actie Provincie)

Utrechtse Monitor Duurzame Landbouw (Roelof Wijma)

De kern van deze monitor is het sturen op doelen. Het gaat om een set van 15 KPI’s. De doelen hebben een relatie mee de opgaven van UPLG: de negatieve impact op milieu verlagen en de positieve impact vergroten. De ervaring is dat het een bedrag kan opleveren tussen circa 1000 en 2000 euro (per bedrijf per jaar). Als veehouder kun je hier zelf mee aan de slag. Binnen de provincie Utrecht is er ruimte voor 100 agrariërs op basis van wie het eerst komt. De presentatie is als bijlage aan dit verslag toegevoegd.

Rijksregeling samenwerking extensivering veenweide (Erik van Wijk)

Melkveehouders in veenweidegebieden en in de buurt van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden kunnen zich aanmelden voor een nieuwe subsidie voor het extensiveren van hun bedrijf. Deze regeling wordt in mei opengesteld. Om vast te stellen wat een veenweidegebied is, gaat de regeling uit van de kaart die gebruikt is voor de meststoffenwet. Deze kaart is te vinden via de volgende link: Dashboard – NOB (Deze link gaat naar een externe website).

Een belangrijke vraag vanuit de werkgroep is wat de consequenties zijn wanneer de regeling stopt. In hoeverre kan je terug en heeft het invloed op je vergunningen? (actie provincie)

Tijmen meldt dat er dinsdagavond 5 maart 2024 met enkele agrariërs en de provincie in klein comité over deze regeling wordt doorgesproken om te onderzoeken of er een samenwerking mogelijk is.

Wat verder ter tafel komt / rondvraag

• De Gasunie heeft een vergunning gekregen om een leiding te verleggen en heeft hiervoor de nodige stikstofrechten verkregen. Dit voelt als rechtsongelijkheid: bij agrariërs lijkt niets mogelijk.
• Minouche uit haar onvrede en geeft aan dat het als stopper nog steeds niet gelukt is om tot een goede oplossing te komen waarbij de stikstofrechten binnen het gebied blijven en ten goede komen aan de PAS-melders. Dit roept bij haar ook veel emotie op. Ze vraagt zich dan ook af in hoeverre ze als stopper van toegevoegde waarde is voor deze werkgroep. Roelof Westerhof gaat hierover met haar in gesprek (actie Roelof Westerhof).
• Gert-Jan roept op om de groen-blauwe diensten ook echt als verdienmodel te introduceren en niet als onkostenvergoeding. Dit geldt ook voor de vergoeding voor wandelpaden.
• Corné wil graag de volgende bijeenkomst over de strategie van de werkgroep in gesprek. Er lopen nu tal van losse acties en hij mist het overzicht en de te nemen koers. Afgesproken is om dit in klein comité voor te bereiden (actie Anja, Roelof Westerhof, Govert-Jan, Corné en Gerrit).

Afsluiting en borrel