Aanwezig:
- Voorzitter: Roelof Westerhof
- Werkgroep Landbouw: 24 leden
- Provincie Utrecht
- Jacobine Meijer, Programmamanager Gebiedsgerichte Aanpak Landelijk Gebied
- Anja de Wit, gebiedscoördinator (vanaf 1/1/2023)
- Emma Grijsen, procesmanager (verslag)
- Gemeente Vijfheerenlanden:
- Ton van Maanen, wethouder
- Govert-Jan Versluis, strategisch adviseur landelijk gebied
- Zuid-Hollands Landschap:
- Maarten Breedveld, projectleider Programma natuurherstel veenweiden
Opening, welkom, vaststellen agenda
Roelof heet iedereen van harte welkom. Er is een kleine wijziging op de agenda: we bespreken eerst de 13 uitgangspunten en gaan daarna verder met het planproces en het thema natuur. De agenda wordt vastgesteld zonder verdere aanvullingen.
Verslag en afspraken n.a.v. werkgroep 12 december 2022
Er zijn geen opmerkingen op het verslag. Govert-Jan doet de oproep om toestemming te geven voor het gebruik van de mailadressen om ook in de toekomst in staat te zijn iedereen te mailen. Hierna wordt het verslag vastgesteld.
Terugblik op bezoek van de minister aan Vijfheerenlanden (op 23 januari 2023)
Wethouder Ton van Maanen vertelt over de bijeenkomst met minister Van der Wal. Vijfheerenlanden is een gebied dat een stap naar voren durft te zetten, een goede samenhang kent tussen overheden en agrariërs en waar in gezamenlijkheid serieus gewerkt wordt aan het gebied en een toekomstbestendige agrarische sector. De minister was er echt om ons aan te horen. Waarbij ze aangaf dat de provincie aan zet is om duidelijke stap te zetten richting 1 juli. Wij willen daar ook met de provincie Utrecht over in gesprek, hoe we voor dit gebied samen kansen creëren.
Gerrit de Jong geeft aan dat de minister vasthoudt aan de huidige plannen. Daarnaast komen veel van de opgaven samen op het boerenerf. En is er onduidelijkheid over de uitgangspunten en middelen. Dat maakt het lastig, ook voor het proces met deze werkgroep.
Jacobine Meijer vult aan dat voor de provincie Utrecht hecht aan samenwerking binnen de gebiedsprocessen en daar ook de tijd voor wil nemen zodat er draagvlak is ontstaan voor het plan dat hieruit voortkomt.
Wijze werkgroep en betrekken gehele sector
In gesprek over de 13 Uitgangspunten opgesteld tbv Gebiedsplan Alblasserwaard
Namens de provincie Utrecht geeft Jacobine Meijer een reactie op de 13 uitgangspunten. We behandelen ze stapsgewijs. De toelichting vanuit de provincie Utrecht is opgenomen in de tabel, deze is bijgevoegd als bijlage. In de volgende bijeenkomst staan de uitgangspunten wederom op de agenda om de (openstaande) punten en updates met elkaar te bespreken.
Uitdiepen Thema Natuur (toelichting door Provincie Utrecht en Zuid-Hollands Landschap)
Toelichting planproces
Aan de hand van de bijgevoegde presentatie licht Anja de Wit (Provincie Utrecht) toe welke stappen de komende maanden genomen kunnen worden. Anja geeft aan dat ze blij is met de inzet van de werkgroep Landbouw en dat ze de input nodig heeft om te weten welke maatregelen genomen kunnen worden en wat er voor nodig is om stappen te maken.
De komende bijeenkomsten wordt steeds bij één van de NPLG-opgaven (Natuur, Water, Klimaat) stil gestaan. Hierbij wordt eerst gekeken wat het probleem is en waaraan je kunt zien dat er een probleem is maar ook wat het beoogd effect is. Vervolgens wordt stilgestaan bij de opgaven die tot resultaten leiden waardoor het beoogd effect bereikt kan worden. Met de werkgroep wordt nagedacht welke maatregelen er nodig zijn om de resultaten te behalen. De aanwezigen worden ook uitgenodigd om aan te geven wat daarvoor nodig is.
Toelichting probleem en opgave door Maarten Breedveld, Zuid-Hollands Landschap
Maarten Breedveld vertelt over de situatie in Luistenbuul en (een deel van) de Zouweboezem. Zijn presentatie is opgenomen in de bijlage.
Een van de werkgroepleden geeft aan dat het goed is om te onderscheiden dat er allerlei factoren spelen waardoor de dynamiek in het gebied is veranderd: bijvoorbeeld minder overstroming, ander beheer, fosfaat in de bodem etc. Het gesprek komt op de verspreiding en ophoping van stikstof en de verlenging van het groeiseizoen (klimaatverandering).
Maarten geeft aan dat er door het Zuid-Hollands Landschap onderzoek is gedaan naar de chemische samenstelling van water. Er wordt aangegeven dat er ook kwelaanvoer is dat invloed heeft op het systeem. Roelof stelt voor een veldbezoek te organiseren voor een verdieping (op het systeem) van de Zouweboezem. Enkele werkgroepleden geven aan hier interesse in te hebben.
Hierna komt het gesprek op ‘wie doet wat’ bij de stikstofopgave en de vraag of er piekbelasters zijn in Vijfheerenlanden. Jacobine geeft aan dat de provincie Utrecht verwacht niet veel piekbelasters te hebben. Maar het Rijk moet nog komen met een precieze definitie wat er onder ‘piekbelaster’ wordt verstaan.
Vragen van de werkgroep leden:
- Hoe verspreid stikstof door de lucht? Waar kan het terechtkomen?
- Neemt de stikstofuitstoot uit de bodem toe bij toename van bodemtemperatuur?
Actie: wordt uitgezocht door de provincie Utrecht
Verkennen oplossingsmogelijkheden
We gaan uiteen in vier groepen om te werken aan de onderwerpen 1) instandhouding natuurwaarden, 2) stikstof reductie, 3) areaal uitbreiding natuur, 4) groen-blauwe dooradering. Foto’s van de flipovers met hierop de input van de werkgroep leden zijn opgenomen in de bijlage van dit verslag (bij groep 1 zijn geen aantekeningen op de flipover gemaakt, deze is daarom niet opgenomen).
Afsluiting
Hoe gaan we verder?
We komen gezamenlijk op de volgende aanpak:
- Wat vanavond is opgehaald rondsturen ter voorbereiding op volgende sessie waarin we verder gaan met natuur. En werken in een carrousel om op alle vier onderwerpen input te leveren.
- Verdere uitwerking om het thema natuur als geheel te gaan presenteren.
- De volgende bijeenkomst geven we een terugkoppeling op natuur en starten we (na de pauze) met het volgende thema.
- Dit is een manier om de thema’s natuur, water, klimaat en landbouw samen te doorlopen.
De provincie Utrecht stuurt in voorbereiding op de volgende bijeenkomst uitgewerkte informatiebladen Natuur toe.
We leggen de data voor de komende 3 werksessies vast: 13 februari, 6 maart, 27 maart 2023.
De provincie Utrecht biedt de leden van de werkgroep een vergoeding voor hun inzet. De huidige opzet is een bedrag van 35 euro per uur, er wordt gekeken of dit een bedrag per bijeenkomst kan worden. Meer informatie hierover volgt zodra dit bekend is.
Rondvraag
Wethouder Ton van Maanen geeft aan dat hij vanaf de volgende keer niet meer bij de werkgroep Landbouw aanwezig is.
De relatie tussen de werkgroep Landbouw voor Vijfheerenlanden en de gebiedscommissies West en Oost wordt toegelicht. De werkgroep richt zich op het gebied en het plan voor het UPLG (Utrechts Programma Landelijk Gebied) dat voor dit gebied opgesteld wordt en tevens de landbouwvisie die door de gemeente wordt opgesteld. De gebiedscommissie is een bestuurlijk orgaan dat een rol heeft in de voorbereiding van de uiteindelijke besluitvorming door GS.
Overijssel heeft bekend gemaakt 5 miljard nodig te hebben. Is er al een inschatting gemaakt voor de provincie Utrecht? Jacobine beantwoordt deze vraag: Overijssel heeft een aantal bedragen aan stappen gekoppeld. Dit is iets waar de provincie Utrecht op dit moment ook mee bezig is.
Actiepunten
- Beantwoorden van vragen van de werkgroepleden. Alle vragen zijn genoteerd (zie tabel hieronder). De inhoudelijke vragen worden beantwoord in de context van het onderwerp (dus vragen over natuur bij het thema natuur etc.). door provincie Utrecht.
- Veldbezoek Zouweboezem inplannen om systeem te doorgronden door Zuid-Hollands Landschap.
- Update geven over vergoeding deelname werkgroep door provincie Utrecht.
Veel gestelde vragen bijeenkomst 23 januari 2023
- Leveren gegevens over huisbezoeken van Milieudienst Utrecht in VHL andere aantallen PAS-melders, interimmers, niet-melders op?
Te behandelen bij: 13 punten-lijstje - Hoe geven we niet-melders comfort om alsnog te melden.
Te behandelen bij: 13 punten-lijstje - Is bij de omrekening van de opgave dat 74% areaal van de stikstofgevoelige habitats onder de Kritische Depositie Waarde moet zitten, naar de reductie opgave van 46% reductie van de stikstofemissie de NNN in beschouwing is genomen.
Te behandelen bij: Natuur (- stikstof als ‘drukfactor’ voor natuurwaarden) - Hoe verspreid stikstof door de lucht? Waar kan het terechtkomen?
Te behandelen bij: Natuur (- stikstof als ‘drukfactor’ voor natuurwaarden) - Neemt de stikstofuitstoot uit de bodem toe bij toename van bodemtemperatuur?
Te behandelen bij: Natuur (- stikstof als ‘drukfactor’ voor natuurwaarden)