Veel gestelde vragen over Noodopvang Vianen

We vullen de vragen doorlopend aan. Verschillende mensen stellen dezelfde soort vragen op verschillende manieren. Vragen kunnen op elkaar lijken. We willen een totaaloverzicht bieden. Daarom komen vragen op meerdere manieren terug in deze lijst.

Indien u wilt helpen als vrijwilliger kunt een mail sturen naar noodopvang@vijfheerenlanden.nl.

Welke groep vluchtelingen wordt straks opgevangen in de nieuwe locatie in Vianen?

Op dit moment is het onbekend welke groep vluchtelingen straks worden opgevangen in de te openen locatie aan de Lage Biezenweg 1 in Vianen. Het is niet bekend wat de landen van afkomst zijn en het is onbekend hoeveel mannen en vrouwen we opvangen. Wel is bekend dat de locatie minder geschikt is voor het opvangen van kinderen. De staatsecretaris heeft recentelijk uitgesproken dat doelgroepbeperkingen niet mogelijk zijn. Je mag hierdoor als gemeente geen beperkingen opleggen aan de doelgroep die wordt opgevangen.

Waarom zijn alleen de omwonenden en bedrijven binnen een straal van 100 meter aangeschreven?

De gemeente heeft ervoor gekozen om in eerste instantie de omwonenden en eigenaren in de directe nabijheid uit te nodigen voor een informatieavond. Voor deze groep heeft de komst van de opvanglocatie immers het meeste effect. Door in eerste instantie deze groep te informeren en bedenkingen vanuit deze groep te bespreken kan de gemeente op een later te bepalen tijdstip de andere bewoners in Vianen informeren. Deze werkwijze heeft zijn waarde bewezen bij soortgelijke trajecten in Lexmond en Kedichem.

Hoe zorgt de gemeente voor de veiligheid?

De gemeente zal samen met haar ketenpartners (denk hierbij aan politie, handhaving en de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) zorg dragen voor ieders veiligheid.

Hoe is het mogelijk dat dit kantoorpand straks een vergunning heeft voor het huisvesten van vluchtelingen maar eigenaren van omringende bedrijfspanden niet mogen wonen in hun bedrijfsruimte?

De asielketen in Nederland is vastgelopen. In de zomer van 2022 sliepen vluchtelingen buiten, omdat er in het aanmeldcentrum in Ter Apel geen plaats meer was. In juni 2022 pakt het kabinet de vastgelopen asielopvang aan als nationale crisis. In april 2023 worden de cijfers bekend waaruit blijkt dat er de komende jaren vele duizenden asielzoekers meer naar Nederland komen dan eerder verwacht. Er wordt een nadrukkelijk beroep gedaan op de bereidwilligheid van gemeenten om duurzame opvanglocaties te openen. Dit onder meer door uitstel van de spreidingswet. Dit wetvoorstel moet zorgen voor voldoende opvangplekken en een betere spreiding over de gemeenten. Met de mogelijke komst van de spreidingswet kan de staatssecretaris gemeenten dwingen opvangplekken te regelen. Door nu actief naar opvanglocaties binnen onze gemeente te zoeken voorkomen we deze gedwongen aanwijzing. Alvorens een locatie geopend mag worden dient er een omgevingsvergunning te worden afgegeven. Door een kantoorpand te verbouwen om het geschikt te maken voor opvang van vluchtelingen verandert de functie van een gebouw. Het staat eigenaren van bedrijfspanden vrij om ook een verandering van de functie van hun gebouw aan te vragen. Deze aanvragen worden beoordeeld door de Omgevingsdienst Utrecht en de gemeente.

Voor welke periode wordt deze locatie geopend?

De gemeente heeft overeenstemming met de eigenaar van het pand bereikt voor het huren van het pand voor een periode van vijf jaar. De gemeente wil in deze periode opvang mogelijk maken voor een groep van 100 vluchtelingen. Voordat de locatie haar deuren kan openen moeten er veel zaken geregeld worden. Denk hierbij aan de aanvraag voor een omgevingsvergunning en de daadwerkelijke verbouwing. Hierdoor is het nog niet duidelijk wanneer de locatie open gaat. In de eerste planning is het eerste kwartaal van 2024 genoemd.

Wat zijn de kosten voor de verbouwing en wie financiert deze?

De exacte kosten voor het verbouwen van het pand zijn op dit moment niet bekend. De gemeente heeft aan een externe partij de opdracht gegeven om een ontwerp te maken. Op basis van dit ontwerp wordt een begroting opgesteld. De kosten zijn voorlopig geraamd op maximaal € 2 miljoen euro. De gemeente betaald deze kosten overigens niet zelf. Ze worden volledig vergoed door het Rijk, in dit geval het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). De gemeenteraad heeft besloten dat opvang van vluchtelingen in Vijfheerenlanden mogelijk is wanneer dit kostenneutraal is (het de gemeente geen geld kost). De opvang van statushouders voor de locatie aan de Monnikendreef is overigens niet kosten neutraal. De woningbouw van 24 appartementen wordt deels betaald door de gemeente en deels door het Rijk.

Wat is de vergoeding die de gemeente ontvangt voor de opvang van vluchtelingen?

Eerder heeft de staatssecretaris aangegeven dat gemeenten die een opvanglocatie voor de duur van 5 jaar openen en minimaal 100 vluchtelingen opvangen een extra compensatie krijgen. Echter deze toezegging was gekoppeld aan de spreidingswet. Nu dit wetvoorstel nog niet is aangenomen is er geen sprake van een extra compensatie. Mogelijk volgt deze op een later tijdstip. De gemeente ontvangt geen vast bedrag per dag voor de opvang van vluchtelingen. In principe worden alle noodzakelijk kosten vergoed door het Rijk.

Waarom neemt de gemeente een actieve rol aan in de asielcrisis?

Het antwoord op deze vraag is tweeledig. Enerzijds wil de gemeente het landelijk beleid vertalen naar gemeentelijk beleid en hier haar verantwoordelijkheid in nemen. Anderzijds wil de gemeente door juist nu actief te zoeken naar locaties de situatie voorkomen waarbij de staatssecretaris ingrijpt door zelf locaties aan te wijzen. Wanneer dit gebeurd is de invloed van de gemeente op de locatie, de duur en het aantal vluchtelingen wat wordt opgevangen nauwelijks aanwezig.

Waarom wordt een relatief klein gedeelte van Vianen belast met de opvang van zowel vluchtelingen als statushouders?

Er is sprake is van drie aparte vormen van opvang. De opvang in Hotel Van der Valk Vianen, de bouw van flexwoningen aan de Monnikendreef en de tijdelijke gemeentelijke opvang(TGO) aan de Lage Biezenweg.

De opvang in Van der Valk is een verantwoordelijkheid tussen Centraal Orgaan opvang Asielzoekers en hoteleigenaar. De opvang is kortstondig in 2023 5 weken. Of deze vorm van opvang volgende zomer nodig is, weten wij niet. De gemeente is niet de partij die deze opvang organiseert. We worden hier wel over geïnformeerd maar zijn als gemeente niet verantwoordelijk voor deze opvang. De aanwezigheid van een andere opvanglocatie zou een reden kunnen zijn om dit in overweging te nemen.

Monnikendreef Vianen: Hier worden door middel van flexbouw 24 nieuwe appartementen gerealiseerd. De helft van deze appartementen zijn bestemd voor starters op de woningmarkt. De andere helft is bestemd voor de huisvesting van statushouders. Statushouders zijn mensen met een verblijfsvergunning die inwoner worden van onze gemeente. Verdeeld over onze gemeente worden statushouders geplaatst in de verschillende kernen. Omdat de vraag naar woningen voor starters groot is, ziet de gemeente hiervoor kansen door gebruik te maken van de bouw van flexbouw. De regelgeving hiervoor is eenvoudiger en verloopt sneller dan de procedure voor reguliere woningbouw. Ook op dat vlak werkt het bestuur hard aan het vinden van bouwlocaties.

Lage Biezenweg 1: Deze locatie is beoogd als opvanglocatie voor een groep van 100 vluchtelingen. De gemeente is verantwoordelijk voor de opvang van deze groep vluchtelingen. Hiermee tonen we als gemeente onze maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de landelijke crisis. Door nu actief locaties te zoeken houden we regie en grip op het proces.

Binnen onze gemeente zijn we continue op zoek naar geschikte locaties. Helaas zijn deze locaties schaars. Dit heeft onder andere te maken met:

1. Beschikbaarheid van een locatie
2. Geschiktheid van een locatie
3. De bereidwilligheid van een eigenaar om panden voor deze doeleinden aan te bieden.

De spreiding van locaties over onze verschillende kernen is een kader dat de gemeenteraad heeft meegegeven. Ook dat heeft onze aandacht, maar het vinden van een opvanglocatie woog voor de gemeenteraad in deze specifieke situatie zwaarder dan de spreiding. Daarom heeft de gemeenteraad groen licht gegeven voor het ontwikkelen van deze locatie.

Welke mogelijkheden tot het indienen van bezwaar hebben de omwonenden?

Er kan een zienswijze worden ingediend binnen een periode van 6 weken na bekendmaking van de vergunning. Elke aanvraag van een omgevingsvergunning wordt gepubliceerd in een gemeentelijk blad, een dag-, nieuws- of huis aan huisblad of op internet. Op deze wijze kunt u zich informeren over de bouw- of verbouwplannen.

Gaat de gemeente meer vluchtelingen opvangen als de landelijke problematiek rondom het asielvraagstuk aanhoud?

Met het stijgen van het aantal vluchtelingen dat Nederland bereikt zal ook de vraag naar opvanglocaties toenemen. Alvorens de gemeente een nieuwe locatie opent wordt dit eerst besproken met de gemeenteraad. De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan binnen de gemeente.

Waarom wacht de gemeente de mogelijke komst van de spreidingswet niet af?

Door als gemeente nu actief te zoeken naar locaties voorkomen we een mogelijke scenario waarbij de staatssecretaris ingrijpt door zelf locaties aan te wijzen. Wanneer dit gebeurd is de invloed van de gemeente op de locatie, de duur en het aantal vluchtelingen wat wordt opgevangen nauwelijks aanwezig.

Hoe gaat de gemeente om met vluchtelingen die zich niet aan de huisregels houden?

Wanneer een vluchteling zich niet aan de huisregels houdt, volgt een gesprek met de locatiemanager. Afhankelijk van de ernst en impact van het incident kan het COA maatregelen nemen, zoals het overplaatsen van de bewoner.

Hoe ziet de dagbesteding voor de vluchtelingen eruit en hoe voorkomt de gemeente verveling van de vluchtelingen?

De dagbesteding staat voornamelijk in het teken van het leren van de Nederlandse taal daarnaast is er veel aandacht voor het “werkfit” krijgen. Op die manier worden de vluchtelingen zelfstandiger en wordt het makkelijker om werk te vinden. Werkgevers moeten een tewerkstellingsvergunning (TWV) hebben voor het in dienst nemen van asielzoekers, Het Uitvoeringsinstituut geeft deze vergunning als een asielaanvraag minimaal 6 maanden in behandeling is. Zodra een vluchteling een verblijfsvergunning heeft is een tewerkstellingsvergunning niet meer nodig.

Mag de gemeente de locatie al verbouwen zonder dat een omgevingsvergunning is afgegeven?

De gemeente mag bepaalde verbouwingen vooruitlopend op de omgevingsvergunning uitvoeren. In praktijk komt dit er op neer dat alle voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd mogen worden, mits vergunningsvrij. Zonder de omgevingsvergunning mag de gemeente geen vluchtelingen opvangen in het kantoorpand. Dit heeft met de functiewijziging van het pand te maken.

Is het collegevoorstel openbaar?

Het collegevoorstel is openbaar. U vindt deze documenten terug bij de Openbare besluitenlijsten college (Deze link gaat naar een externe website).
Collegebesluit: Besluitenlijst week 28 (zaaknummer 955803)

Zijn er geen andere locaties beschikbaar?

Binnen onze gemeente zijn we continue op zoek naar geschikte locaties. Helaas zijn deze locaties schaars. Dit heeft onder andere te maken met:

1. Beschikbaarheid van een locatie
2. Geschiktheid van een locatie
3. De bereidwilligheid van een eigenaar om panden voor deze doeleinden aan te bieden.

Een kansrijke locatie wordt beoordeeld door:

1. De omgevingsdienst regio Utrecht (Odru)
2. De veiligheidsregio Utrecht (Vru)
3. Het COA

Eventuele toekomstige locaties worden eerst ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad.

Waarom kiest de gemeente voor een opvangperiode van vijf jaar? Waarom niet korter?

De gemeente kiest bewust voor een langere opvangperiode. Door een locatie aan te wijzen voor de duur van vijf jaar ontstaat er een duurzame opvanglocatie. Het voorkomt onnodige verhuizingen. Het draagt daarmee bij aan rust en stabiliteit voor vluchteling waardoor er beter wordt geïntegreerd.

Hoe zit het met statushouders? Krijgen deze voorrang bij het toewijzen van huurwoningen?

De toewijzing van huurwoningen aan statushouders verloopt anders dan voor de reguliere woningzoekenden. Statushouders schrijven zich niet in bij de woningcorporatie voor een huurwoning, maar worden rechtstreeks bemiddeld naar een huurwoning in onze gemeente.

Met de woningcorporaties is afgesproken dat een deel van de huurwoningen wordt toegewezen aan bijzondere doelgroepen. Statushouders vallen onder deze categorie.
De Rijksoverheid bepaalt elk half jaar het aantal statushouders dat elke gemeente moet huisvesten: de gemeentelijke taakstelling. Bij deze verdeling wordt gekeken naar het aantal mensen dat in een gemeente woont. Zo moeten grotere gemeenten meer statushouders woonruimte bieden dan kleinere gemeenten.

Waarom mogen vluchtelingen niet meteen werken? Oekraïners mogen dit wel en daarom is de bereidheid om deze groep op te vangen groter.

Vluchtelingen uit Oekraïne hebben het recht om te werken in Nederland. Dit omdat ze vallen onder de richtlijn Tijdelijke bescherming van de Europese Unie. Deze richtlijn is in het voorjaar van dit jaar verlengd en geldt voor alle vluchtelingen uit Oekraïne. Dankzij deze richtlijn mogen ze betaald werken in Nederland zonder werkvergunning (TWV). Deze uitzondering is niet gemaakt voor vluchtelingen uit andere landen.