In gesprek met: Gertjan en Arjen Kool

Bij de biologische melkveehouderij, De Groene Hofstee, van de familie Kool in Hei- en Boeicop liggen en staan de koeien er tevreden bij. Dat komt onder andere door het bijzondere, zachte en droge bed wat ze hebben. Het is een bed van houtsnippers, gemaakt van snoeiafval. Afval dat normaal misschien wordt weggegooid of verbrand, krijgt hier een tweede leven. Een mooi voorbeeld van circulair ondernemen.

“Het snoeiafval komt van hoveniers, particulieren en ook van de gemeente. De kerstbomen die in Vijfheerenlanden worden verzameld krijgen na de feestdagen bij ons een tweede leven. In totaal gaat er wel 1500 tot 2000 kubieke meter snippers in de stal."

Voordelen van gebruik houtsnippers

"Per vierkante meter is de uitstoot minder dan bij vloeibaar mest, dat in veel melkveehouderijen gebruikt wordt. Bovendien worden de koeien ouder omdat ze minder op beton staan, wat beter is voor hun klauwen. De ondergrond is minder nat, waardoor de klauwen harder blijven. Sinds we de houtsnippers gebruiken, hebben onze koeien geen last meer van Mortellaro, een pijnlijke klauwaandoening. Het is een prettigere leefomgeving voor runderen, en de snippers zijn goed voor de bodemdiversiteit, zowel in de stal als bij het uitrijden.”

Agrarisch natuurbeheer

"We doen aan agrarisch natuurbeheer. Dit betekent dat we op en rond het bedrijf verschillende maatregelen nemen die goed zijn voor de natuur en het landschap.

Zo hebben we recent hoogstambomen gepland. De provincie Utrecht wil een miljoen bomen planten. We kijken dan waar het bij ons ook kan. Wat vroeger uit het gebied weg is gehaald, halen we nu weer terug. Het zijn verschillende soorten oude boomsoorten, zoals noten, appel, peer, kers, pruim, abrikoos en mispel. Het planten van de bomen heeft veel voordelen. Het is goed voor de biodiversiteit en het biedt over 10 jaar ook schaduw aan de koeien.”

Mechanische vliegenval

“Wij gebruiken geen insecticiden om de stal en koeien vliegenvrij te houden, maar hebben een vliegenval. De koeien lopen in de vliegenval langs borstels, waardoor de vliegen van de koe af gaan. Daarnaast zorgen we dat we zoveel mogelijk vleermuizen en zwaluwen op het terrein hebben die de insecten opeten. Ze leven hier in de oude gebouwen en knotwilgen. Ook hebben we kippen die over het erf scharrelen. Bij alle natte plekken eten ze de maden op, waardoor we dus geen insecticiden nodig hebben. Hier hoort ook bepaalde erfbeplanting bij. Het is niet één ding dat je doet, het is het hele systeem.”

Reden om met duurzaamheid bezig te zijn

"In 1997 zijn we gestart met biologisch boeren. Dit betekent onder andere dat we geen kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken, en dat de dieren meer ruimte krijgen. We houden rekening met milieueffecten en dierenwelzijn. Ook zijn we sinds 2018 antibioticavrij (USDA gecertificeerd). Er waren agrarische adviseurs die vonden dat onze grond daar niet geschikt voor was. Als er argumenten zijn om het niet te doen, moet je niet bij ons aankomen. Dan zijn we juist degenen die zeggen: we gaan het toch doen! En dan zien we wel hoe.”

“Daarnaast kijken we naar de wereldproblematiek. We vinden het belangrijk dat we niet verstorend werken. Daarom kijken we naar een productievorm waarbij dat niet zo is. We richten ons op een kortere keten. Onze biomelk komt niet in Afrika of Azië terecht, maar blijft voor 95% in Nederland. Het is dus echt een verkorting in de keten. We willen de aarde beter achterlaten voor volgende generaties.”

Uitdagingen

“Er zijn natuurlijk altijd uitdagingen. Extensief boeren (een werkwijze waarbij we voedsel produceren op meer hectare grond met minimaal ingrijpen in de natuur) is niet echt een garantie op een goed verdienmodel. Je ziet dat de grote subsidiestromen nog elke keer naar de intensievere veehouderij gaan die gebruik maken van hightech innovaties. Terwijl de biologische methode volgens ons niet vraagt om hightech innovatie.”

Bezoekers altijd welkom

"We stellen ons bedrijf open voor bezoekers. We ontvangen bijvoorbeeld weleens schoolklassen, en er komen ook studiegroepen uit veldstudieklassen bij ons. Biologiestudenten, leraren, noem maar op. Ook kunnen mensen hier hun fiets opladen, of zelf verse biologische rauwe melk tappen. Dat is echt een korte keten. Er zijn veel mensen die uit de ruime omgeving rauwe melk komen halen."

“We hebben ook een wandelpad dat onderdeel is van het Grote Rivierenpad. Dit pad loopt dwars over ons erf, dat is wel uniek. Onze tuin en het woonhuis zijn privé, maar voor de rest mag iedereen hier vrij rondlopen en zijn bezoekers van harte welkom!”

Deel uw verhaal met ons

Heeft u ook een inspirerend duurzaam verhaal dat u met ons wilt delen? Mail naar duurzaamheid@vijfheerenlanden.nl.